
စိန္မ်ဳိးျမင့္
စာေရးသူဟားခါးၿမိဳ႕သို႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၈ ရက္က တစ္ညအိပ္ေရာက္ရိွခဲ့သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းသို႔ခရီးတစ္ေခါက္ေရာက္ရိွခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဖလမ္း
တစ္ဆင့္မႈဟားခါးကိုသြားေရာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဟားခါးတြင္ရက္ရွည္ၾကာ
မေနျဖစ္ပါ။ ဖလမ္းမွဟားခါးခရီးမွာ ၄၃ မိုင္ေက်ာ္သာရိွသျဖင့္ ဖလမ္းမွနံနက္ ၈
နာရီ ၁၀ မိနစ္တြင္မွ ထြက္ခဲ့ၾကေသာ္ လည္း လမ္းတြင္ရြာစဥ္၀င္၍ ဓာတ္ပုံ
႐ိုက္ခဏနား ေအးေအးေဆးေဆးသြားခဲ့ရာ ဟားခါးသို႔ေန႔လည္ ၁၂ နာရီမထိုး
မီေရာက္ရိွခဲ့ၾကသည္။ ဖလမ္းမွအထြက္ ၈ မိုင္ခန္႔တြင္ လုံပီးရြာသို႔ေရာက္သည္။ လုံပီးမွာမ်ားစြာ
မေျပာင္းလဲ တကယ္တမ္းမွာ လုံးပီးတြင္စိုက္ပ်ဳိးေရးဌာနပညာေပးျခံလည္းရိွသည္။ သို႔ေသာ္မ်ားစြာတိုးတက္မႈကို မေတြ႕ခဲ႔ရ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္
ေက်ာ္သုံးဆယ္ခန္႔က ေရာက္ခဲ့ခ်ိန္ကလိုပင္ေတြ႕ရသည္။ လုံပီးရြာမွာ အိမ္ေျခ
၁၅၀ ခန္႔ရိွၿပီး လူဦးေရ ၈၀၀ ခန္႔ေနထိုင္ၾကသည္။ အဓိကအသက္ေမြး၀မ္း
ေၾကာင္းမႈမွာ ေတာင္ယာစိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဖလမ္းဟားခါးလမ္း၌ ဟင္းသီး
ဟင္းရြက္ေပါမ်ားျဖစ္ထြန္းေသာေနရာျဖစ္သည္။ ေတာင္ေစာင္းတြင္စိုက္ခင္း
မ်ား မ်ားစြာရိွသည္။ အစိုးရမူလတန္းလြန္ေက်ာင္းရိွၿပီး ေက်ာင္းသားေက်ာင္း
သူ ၁၀၀ ခန္႔ကို ဆရာ/ဆရာမ သုံးဦးျဖင့္သင္ၾကားေပးေနၾကသည္။ မနီးမေ၀း၌
လြန္ရန္ရြာလည္းရိွ၍ မူလတန္းေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းရိွသည္။ ေက်ာင္းသား ၉၀
အစိုးရခန္႔ ဆရာ/ဆရာမ သုံးဦးႏွင့္ လုပ္အားေပးရပ္ရြာခန္႔ ဆရာမႏွစ္ဦးလည္း
ရိွသည္။ က်န္းမာေရးဌာနမရိွ သားဖြားဆရာမသာရိွေသာရြာႏွစ္ရြာျဖစ္၏။ လိုင္အားေရအားလွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံရိွေသာ္လည္း လွ်ပ္စစ္မီးမွာမူ
တစ္ရက္ျခားသာရၾက၏။ လုံပီးမွ ၆ မိုင္ခန္႔ခရီးဆက္ေသာ္
ထလန္ေရာင္ရြာေရာက္သည္။ အိမ္ေျခ၉၀ လူဦးေရ ၄၅၀ ခန႔္ရွိေသာရြာျဖစ္
ေသာ္လည္း အလယ္တန္းေက်ာင္းခြဲရိွ၍ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား ၁၂၃ ဦး
အစိုးရခန္႔ ဆရာ/ဆရာမ ၆ ဦးႏွင့္ လုပ္အားေပး ဆရာမ ၂ ဦးရိွပါသည္။ ထိုရာ၌
ေက်းလက္က်န္းမာေရးဌာန၊ သားဖြားဆရာမရိွ၍ လွ်ပ္စစ္မီးရပါသည္။
ေသာက္သုံးေရ လုံေလာက္စြာရေသာေနရာျဖစ္၍ ေဒသခံမ်ားမွာ စပါး၊ ေျပာင္း၊
၀ဥ စိုက္ၾကသည္။ မီးဖိုေခ်ာင္းသုံး သီးႏွံလည္းျဖစ္ထြန္းသည္။ ေမြးျမဴေရးဘက္
တြင္ ႏြား၊ ကၽြဲ၊ ၀က္ေမြးၾကသည္။ စိမ္းစို၍လွပေသာ ေတာင္မ်ားပတ္လည္၀ိုင္း
ကာ ေတာေတာင္သာယာသည္။ အနီး၌ ျမင့္မားေသာေတာင္မ်ားရိွသည္။
ထလန္ေရာင္ႏွင့္မေ၀းလွေသာတစ္မိုင္ခန္႔ခရီးဆက္ပါက အိမ္ေျခ ၃၈
လူဦးေရ ၂၀၀ ခန္႔ရိွသည္။ တားလ္ရြာရိွသည္။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္
ေပ ၅၅၀၀ တြင္တည္ရိွသည္ဟု ရြာဆိုင္းဘုတ္၌ေရးသားထား၏။ မူလတန္း
ေက်ာင္းရိွေသာရြာျဖစ္သည္။
ေက်ာင္းသား ၂၀ ဆရာမ ၃ ဦးျဖင့္ ပညာသင္ၾကားေပးေနၾကသည္။
ေတာင္ယာလုပ္ငန္းေကာင္းေသာေနရာျဖစ္၏။ ဘယ္တစ္ဧကခန္႔စိုက္
သူရိွ၍ က်ယ္ေျပာသည့္လက္ဖက္ခင္းလည္းရိွသည္။ ေတာင္ယာ၌
ၾကက္သြန္၊ စားေတာ္ပဲ၊ အာလူး စိုက္ၾကသည္။






တားလ္မွ ငါးမိုင္ခန္႔ခရီးဆက္လွ်င္တလန္းဇာရ္ေက်းရြာကိုေတြ႕ရသည္။
တားလ္မွ တလန္းဇာရ္သို႔သြားသည့္လမ္းမွာ စိမ္းစိမ္စိုစိုရိွေသာ ၀န္းက်င္ကို
ျဖတ္ရသည္။ အိမ္ေျခ ၆၁ အိမ္ရိွ၍ လူဦးေရ ၃၅၀ ခန္႔ရိွေသာရြာျဖစ္သည္။ မူလ
တန္းေက်ာင္း၌ ေက်ာင္းသား ၇၀ ဆရာမ ငါးဦးပညာသင္ၾကားေနၾက၏။ရြာတြင္အရန္သားဖြားဆရာမသာရိွ
သည္။ လိုင္အား ေရအား လွ်ပ္စစ္အားထုတ္လုပ္ေရးစက္႐ုံႏွင့္ အနီးဆုံးရြာျဖစ္
၍ လွ်ပ္စစ္မီးရေသာရြာျဖစ္သည္။ ေရအခက္အခဲမရိွေသာရြာျဖစ္၏။ လွ်ပ္စစ္၊ဆည္ေျမာင္း၊ မိုးဇလ၊ ငါးေမြးျမဴေရး (ငါးလုပ္ငန္း)၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး ၀န္ထမ္းမ်ားရိွေသာရြာျဖစ္သည္။ လယ္စိုက္သူရိွ
ေသာရြာျဖစ္၏။ ေတာင္ယာစပါး အသင့္အတင့္စိုက္ၾကသည္။ ၾကက္သြန္၊ အာလူး၊ ေျပာင္း၊ ေဂၚဖီ၊ မုန္ညႇင္း၊
အထြက္ေကာင္းေသာရြာျဖစ္၏။ ႏြား၊ႏြားေနာက္၊ ကၽြဲ၊ ျမင္း၊ ၀က္ေမြးၾကသည္။ေတာင္ေစာင္းတြင္ရိွေသာ မူလတန္းေက်ာင္းေနရာမွာ ေျမျပန္႔ေတာ္ေတာ္က်ယ္ရာ ေဘာလုံးကြင္းအေသးတစ္ကြင္းရွိၿပီး သာယာေသာေက်ာင္းေလးျဖစ္သည္။ တလန္းဇာရ္မွ ေရွ႕ခရီး ႏွစ္မိုင္ေက်ာ္
ဆက္လွ်င္ ရမ္ထလိုရြာသို႔ေရာက္သည္။ လူဦးေရ ၁၃၀၀ ေက်ာ္ အိမ္ေျခ ၂၅၀ ရိွ
ရြာႀကီးုျဖစ္၏။ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းခြဲရိွ၍ ဆရာ/ဆရာမ ၂၁ ဦးက
ေက်ာင္းသား ၂၅၀ ဦးကိုသင္းၾကားေပးေနၾက၏။ ရြာ၌ေက်းလက္က်န္းမာေရး
ဌာနခြဲရိွသည္။ သားဖြားဆရာမလည္းရိွ၏။ ေတာင္က်ေရစုေဆာင္း ျဖန္႔ေ၀ႏိုင္
ေသာရြာျဖစ္ၿပီး ေရမခက္ခဲေသာရြာျဖစ္သည္။ လွ်ပ္စစ္မီးရသည္။ ဆိုလာေန
ေရာင္ျခည္အားသုံးတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္လည္း သုံးၾက၏။ ေတာင္ယာစုိက္ၾက
သည္။ အာလူး၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ/နီ၊ အမ်ားဆုံးစိုက္ၾကသည္။ ႏြား၊ ႏြားေနာက္၊ ကၽြဲ၊
ေမြးျမဴၾက၏။ ရန္တလိုမွ သုံးမိုင္ခန္႔ ခရီးဆက္ေသာ္ အိမ္ေျခ ၃၀ ဦးလူေရး ၁၅၈ ဦးရိွ
ေဒါက္ထက္ရြာသို႔ေရာက္သည္။ မူလတန္းေက်ာင္းရိွ၍ ေက်ာင္းသား ၁၂ ဦး
ကို ဆရာမႏွစ္ဦးက သင္ၾကားေပးလ်က္ရိွသည္။ ေတာင္ယာစိုက္ၾကေသာ္
လည္း ေရရရိွမႈအေနအထားရ မ်ားစြာမဖြံ႕ၿဖိဳးေပ။ လွ်ပ္စစ္မီးရက္သတ္ၱပတ္
တစ္ပတ္ျခားရသည္။ စပါး၊ ေျပာင္း၊ေတာင္ယာစိုက္ၾကသည္။ လယ္ဧက
ႏွစ္ဆယ္ ေတာင္ယာဧက သုံးဆယ္ရိွသည္။ ၀က္အမ်ားဆုံးေမြးသည္။ ပင္
လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ေက ၄၈၀၀ ၌ တည္ရိွ၏။ ေဒါက္ထက္မွ ေလးမိုင္ခန္႔ခရီး
ဆက္ေသာ္ ခၽြန္ကုံးဟူသည့္ရြာကိုေရာက္ေပသည္။ ဟားခါးၿမိဳ႕မေရာက္မီ
ေနာက္ဆုံးေတြ႕ေသာရြာျဖစ္သည္။ ရြာမွာ အိမ္ေျခ ၃၅၀ ရိွရာ ကေလး-ဟားခါး
လမ္း၌ ရြာမ်ားထဲတြင္ အိမ္ေျခအမ်ားဆုံး အႀကီးဆုံးရြာျဖစ္သည္။ လူဦးေရ
၁၆၀၀ ရိွေသာရြာျဖစ္၏။ အိမ္မ်ားမွာလည္း အိမ္ေကာင္းမ်ားမ်ားသည္။ ေက်းရြာေရအားလွ်ပ္စစ္ျဖင့္ လွ်ပ္စစ္
မီးရေသာေနရာ၊ ရပ္ရြာပညာပေဒသာဌာန၊ က်န္းမာေရးဌာနခြဲရိွသည္။ သားဖြားဆရာမလည္းရိွသည္။ အလယ္တန္းေက်ာင္းရိွ၍ ေက်ာင္းသား ၃၃၀ ဆရာ/ဆရာမ ၁၉ ဦးရိွသည္။ ဘုရားေက်ာင္း ၇ ေက်ာင္း (အသင္းေတာ္ကြဲ) ဗုဒ္ၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းရိွသည္။ ေတာင္
ယာစိုက္ပ်ဳိးအသက္ေမြးၾကသည္။ ေျပာင္း၊ စပါး၊ အာလူး၊ ခ်င္း အမ်ားဆုံး
စိုက္ပ်ဳိးၾကသည္။ ႏြား၊ ႏြားေနာက္၊ ၾကက္၊ ျမင္းမ်ား ေမြးျမဴၾကသည္။
ခၽြန္က်ဳံးမွ ၁၃ မိုင္ဆက္သြားေသာ္ဟားခါးၿမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ေပသည္။ ဟားခါးသည္ ခ်င္းျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္၍ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ၆၁၂၀ေပ၌ တည္ရိွသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္ရိွၿမိဳ႕
မ်ားတြင္ အျမင့္ဆုံးေျမအေနအထား၌တည္ရိွေပသည္။ ရပ္ကြက္ႀကီးေျခာက္ကြက္ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေက်းရြာေပါင္း ၆၉ ရြာ ရိွေပသည္။ ဟားခါးၿမိဳ႕ခရီး အေခါက္ေခါက္ေရာက္ဖူးရာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ခန္႔က ပထမဆုံး ေရာက္ခဲ့ဖူးသည္။ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္း ဟားခါးသည္မ်ားစြာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္၍ ၿမိဳ႕ကြက္က်ယ္လာေပသည္။ လူဦးေရအေနျဖင့္ ယခုထက္မ်ားစြာတိုးတက္သင့္ေသာ္လည္း လူ
ငယ္အမ်ားစုမွာ အရြယ္ေရာက္လာၾကခ်ိန္၌ ေျမျပန္႔၊ ျပည္မႏွင့္ ျပည္ပသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူမ်ားသျဖင့္ မ်ားစြာတိုးမလာေပ။ လူဦးေရ သိန္းဂဏန္းေအာက္သာရိွသည္။ အိမ္မ်ားအေဆာက္အဦးမ်ား မ်ားစြာအျပားလာေပသည္။ ဟားခါးတြင္ သိသိသာသာတိုးတက္လာသည္မ်ားမွာ တည္ခိုးခန္း
(ေဒသအေခၚ ဟိုတယ္)မ်ားႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားျဖစ္သည္။ ယခင္ကျပည္ပခရီးသြားမ်ားလာေရာက္၍ ခက္ခဲေသာေနရာျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုအခါလာေရာက္သူမ်ားျပားစြာေတြ႕ရသည္။အေနာက္ႏိုင္ငံသားမ်ား အမ်ားဆုံးေတြ႕ရေပသည္။ ပို႔ေဆာင္ေရးအေနျဖင့္ ကားလတ္ (မီနီကဗ္စ္) ႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ ကား
ငယ္မ်ားျဖင့္ လြယ္ကူစြာသြားေရာက္ႏိုင္ေသာ အေနအထားေတြ႕ရသည္။ေျမျပန္႔သို႔ဆင္းရန္ ကေလး၊ ဂန္႔ေဂါသို႔သြားလာေရးမ်ားစြာ လြယ္ကူလာသည္။ဟားခါးေရာက္ခိုက္ ထန္တလန္ဘက္သို႔သြားရန္ စဥ္းစားခဲ့ေသာ္လည္း ထန္တလန္အထိမေရာက္ တိမစ္လြင္ျပင္အထိသာေရာက္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ
ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္က တိမစ္ေဒသတြင္ လက္ဖက္စိုက္ရန္ႀကိဳးစားခဲ့သည္ကို
ျမင့္ေတြ႕ရဟူေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္သည္ကို မေတြ႕ရဘဲ ႐ိုးရာအစဥ္အလာအတိုင္း လယ္စိုက္ပ်ဳိးေရးသာ ေအာင္ျမင္ဆဲ ျမင္ေတြ႕ခဲ႔ရေပသည္။အျခားေဒသမ်ားႏွင့္ စာေသာ္
ဟားခါးတြင္ အစားအေသာက္မ်ားသည္။ ယခင္အခ်ိန္အထက္ ထမင္း
ဆိုင္၊ စားေသာက္ဆိုင္ ပိုမ်ားလာေသာ္လည္း ေစ်းမ်ားကျပည္မထက္ႀကီးဆဲျဖစ္၏။
The Traveller Journal မွ အထူးေက်းဇူးတင္ရွိပါတယ္။
လူႀကီးမင္းတုိ႔၏ အႀကံျပဳစာေလးမ်ား ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေရးေပးခဲ့ေစခ်င္ပါတယ္။